Pierwszy przypadek postępującego otępienia czołowo-skroniowego opisał w 1892 r. Arnold Pick, który u 71-letniego chorego cierpiącego na zaburzenia mowy i pamięci obserwował wyraźny zanik płatów czołowo-skroniowych oraz charakterystyczne złogi, nazwane później ciałami Picka. Podłoże neuropatologiczne FTD jest bardzo zróżnicowane. Otępienia czołowo-skroniowe należą do tzw. tauopatii, grupy chorób, u podstaw powstania których leży zaburzony metabolizm białka tau z rodziny białek zasocjowanych z mikrotubulami. W układzie nerwowym białko tau stabilizuje mikrotubule w aksonach neuronów, stąd odpowiada za podstawowe procesy w metabolizmie komórki nerwowej, takie jak: przekazywanie sygnałów, plastyczność czy transport wewnątrzkomórkowy (Genetyka zespołów otępiennych. Część 1: Podłoże molekularne otępienia czołowo-skroniowego i parkinsonizmu sprzęźonego z chromosomem 17, Anna Kowalska, Instytut Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu 2009).
Kryteria otępienia czołowo-skroniowego wg grupy naukowców z Lund i Manchesteru (Clinical and neuropathological criteria for frontotemporal dementia. The Lund and Manchester Groups. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 1994; 57: 416-418) to: obniżony krytycyzm, odhamowanie społeczne, sztywność myślenia, hiperoralność, zachowania stereotypowe i perseweracyjne, zachowania utylizacyjne, impulsywność, zaburzenia uwagi, nadmierne zaabsorbowanie ciałem, niecierpliwość, depresja i myśli samobójcze, lęk, obojętność emocjonalna, amimia, b. spontaniczności, hipochondria, stopniowe zubożenie i redukcja mowy, stereotypie werbalne, echolalia, perseweracje, w późnym stadium mutyzm.